Afluister Praktijken

Gisteren verscheen een wat verkorte versie van mijn ingezonden brief in het NRC (maandag19 juni 2013). Ik kreeg daar al een eerste interessante reactie op. Ik wil graag die discussie aangaan. Het is belangrijk dat alle aspecten van dit probleem goed belicht worden. 

--- oorspronkelijke tekst artikel

De kranten hebben er de afgelopen tijd bol van gestaan: Amerikaanse veiligheidsdiensten verzamelen onze prive-gegevens in de vorm van telefoongesprekken, email en surfgedrag op internet (en misschien nog wel veel meer). Bovendien gebruikt de MIVD deze gegevens om naar mogelijke terroristen te zoeken. Schande, ons prive leven ligt op straat. Maar zonder nu het onrechtmatig gebruik van prive-gegevens door veiligheidsdiensten goed te praten moeten we ook eens de andere kant van de medaille belichten.

De voortschrijdende technologie leidt niet alleen tot iPads maar ook tot het meer toegankelijk maken van heel gevaarlijk wapentuig. Van atoombommen in rugzakjes tot het ontwikkelen van biologische wapens met de laatste kennis op het gebied van de microbiologie. En wat dacht u van het feit dat je al een “drone” kan aanschaffen voor een paar honderd euro? Een zeer effectief vehikel voor dit soort wapentuig lijkt me.

Een open samenleving als de onze is onmogelijk te beschermen zonder zeer effectieve veiligheidsdiensten. De aanslagen van 9/11 lieten maar weer eens zien dat elk middel, hoe extreem ook, zal worden ingezet door terroristen. Moeten we echt het moment afwachten tot er een “dirty bom” afgaat in een grote stad voordat we weer een stuk privacy opgeven?

De oplossing ligt niet in het frustreren van veiligheidsdiensten in hun zoektocht naar verdachte patronen in (soms persoonlijke) data. De oplossing zit ‘m in het effectief controleren van deze organen door volksvertegenwoordigers zodat deze informatie op geen enkele manier misbruikt kan worden. Mijn data mogen ze in ieder geval hebben.

--- reactie:

Kort door de bocht gaan ligt u wel als ik het artikel lees. Het is toch naïef te denken dat deze lieden corresponderen per gewone mail/telefoon/sms of wat dan ook. Door toedoen van de Amerikanen zijn er inmiddels meer doden gevallen zowel binnen als buiten hun grenzen. Hierbij verbleekt 9\11 behoorlijk snel.
Deze voorvechters van Democratie zijn al een aantal jaren de weg kwijt en helaas worden de democratische beginselen in Nederland zo mogelijk nog erger met voeten getreden. Wat mij beangstigd is dat terrorisme het toverwoord is om maar wat aan te rommelen. Als de volksvertegenwoordigers het heft uit handen geven is het einde zoek en dan wordt het pas echt gevaarlijk leert de geschiedenis.

--- antwoord:

Dank voor uw reactie. Ik ben het voor een groot deel met u eens (behalve de eerste zin :-)  ). Ik ben en was tegen de inval in Irak, tegen drone aanvallen in Jemen, tegen het leveren van wapens aan Syrie, kortom tegen een heleboel aspecten van de imperialistische buitenlandse politiek van zowel Amerika als ook van Nederland. Sterker, ik vermoed dat een goed deel van de ellende waarin we nu verkeren te wijten is aan deze buitenlandse politiek over de laatste paar honderd jaar. Maar dat zijn politieke beslissingen die enigszins los staan van of er wel of niet naar data mag worden gekeken om *binnenlandse* aanslagen te voorkomen. 

Ik vergelijk het met het volgende. Overal hangen CCTV camera's, in winkelcentra, op bus en trein stations etc. Er zitten ergens mensen mee te gluren naar wat we allemaal aan het doen zijn. Deze informatie kan misbruikt worden als ik eens iets doe waar ik later misschien spijt van kan hebben (maar wat niet illegaal is). Maar dezelfde camera's zorgen er ook voor dat als er ergens geweld wordt gebruikt de politie snel kan ingrijpen en de daders kunnen worden opgepakt. We willen het eerste voorkomen maar niet door alle camera's weg te halen.

Nog een analogie. Als je op het vliegtuig stapt moet je eerst door security. Daar wordt je bagage gescand en kijkt iemand mee met wat je allemaal zo al hebt meegenomen. Dat is ook een privacy schending, maar het resultaat is dat je veilig kan vliegen. Niemand klaagt omdat het heel duidelijk is wat het oplevert. Er was ooit een discussie over een scanner die door je kleren heen zou kijken. Als er iemand in een hokje ergens zit te kijken kan mij dat helemaal niets schelen (als het ook daadwerkelijk wat oplevert natuurlijk). Als ik een foto op het internet vind van mijn digitaal ontklede lijf dan vind ik dat wel erg. Maar we kunnen het tweede voorkomen ten gunste van een veiliger vlucht.

Ik ben van mening dat veiligheidsdiensten als enige binnenlandse aanslagen kunnen voorkomen door verdachte individuen op te sporen en te volgen. De politie is daar niet toe in staat. Bovendien zie ik dat er meer mogelijkheden komen om vrij gemakkelijk op zeer grote schaal schade aan te richten. En dat wordt in de toekomst alleen maar erger. Misschien dat er over 20 jaar een "doe het zelf" pakket op het internet verschijnt voor het maken van je eigen dodelijke virus. En net als de westerse wereld in staat was twee atoombommen op grote steden te gooien een honderd duizenden onschuldige mensen te doden met het excuus dat het toch oorlog was, zo zullen er ook mensen blijven die niet zullen schromen om hetzelfde te doen in de westerse wereld als ze kans krijgen.

In een open maatschappij als de onze is het onmogelijk om je te beschermen als er niet heel goede veiligheidsdiensten zijn die in onze data mogen graven. Net als bij de CCTV camera's kleven daar gevaren aan. Er moet heel goed toezicht komen dat die data niet wordt misbruikt. Maar het niet doen is volgens mij allang geen optie meer.